Trong thời gian qua, tỉnh Nghệ An đã quy hoạch và triển khai nhiều cụm công nghiệp nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. Tuy nhiên, theo báo cáo từ các huyện Nghi Lộc và Đô Lương, nhiều cụm công nghiệp đang gặp khó khăn trong việc đầu tư hạ tầng và thu hút doanh nghiệp.

Cụ thể, Cụm công nghiệp Nghi Diên tại xã Nghi Diên, huyện Nghi Lộc, có quy mô quy hoạch đến năm 2030 là 63,17 ha, do Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Thành Vinh làm chủ đầu tư, với tổng vốn đầu tư dự kiến hơn 442 tỷ đồng. Tuy nhiên, dự án này hiện đang đứng trước đề xuất bãi bỏ do không đáp ứng tiến độ triển khai.

Tình trạng chậm triển khai cũng xảy ra tại Cụm công nghiệp Đô Lăng tại xã Nghi Lâm, huyện Nghi Lộc. Cụm này có quy mô 45,83 ha, dự kiến mở rộng lên 70 ha sau năm 2030. Dù đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết cho 20,10 ha, đến nay cụm này vẫn chưa có quyết định thành lập chính thức và chưa đầu tư bất kỳ hạng mục hạ tầng kỹ thuật nào.

Tương tự, Cụm công nghiệp Đô Lăng II, với diện tích quy hoạch 70 ha đến năm 2030, dù đã có đánh giá lựa chọn nhà đầu tư xây dựng hạ tầng, nhưng hiện vẫn chưa được triển khai trên thực tế.

Trong khi đó, Cụm công nghiệp Lạc Sơn tại xã Lạc Sơn, huyện Đô Lương là một trong những cụm được phê duyệt sớm nhất, có tổng quy mô lên đến 72,9 ha sau khi mở rộng. Tổng mức đầu tư cho cụm công nghiệp này là 22,08 tỷ đồng, trong đó huyện đã bố trí 3 tỷ đồng để thực hiện một số hạng mục hạ tầng kỹ thuật. Phần diện tích giai đoạn đầu (16,42 ha) đã thu hút được 4 doanh nghiệp vào hoạt động, đạt tỷ lệ lấp đầy khoảng 90%.

Cụm công nghiệp Thượng Sơn tại xã Thượng Sơn, huyện Đô Lương cũng đang trong quá trình hoàn thiện hạ tầng, đến nay vẫn chưa thu hút được dự án nào. Mặc dù đã hoàn thành 1,4 km đường ngoài hàng rào với tổng mức đầu tư là 26 tỷ đồng, việc thuê đất tại cụm công nghiệp này gặp vướng mắc do chưa phù hợp với quy định hiện hành về thẩm quyền và trình tự thuê đất khi chủ đầu tư là UBND cấp huyện.

Trước thực trạng trên, mới đây Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Phùng Thành Vinh đã trực tiếp kiểm tra thực địa và làm việc với các địa phương, nhà đầu tư để tìm giải pháp tháo gỡ. Ông Vinh đề nghị các sở, ngành liên quan và địa phương nghiên cứu, đối chiếu với quy hoạch giao thông, thủy lợi, hệ thống truyền điện để tránh xung đột. Đồng thời, các sở ngành theo thẩm quyền được giao có trách nhiệm tham mưu, kịp thời báo cáo UBND tỉnh về từng nội dung xem xét điều chỉnh, trường hợp cần thiết thì chấp thuận xem xét thay đổi chủ đầu tư cho phù hợp.

Ngoài ra, ông Vinh cũng gợi ý thêm số phương án mới để nhà đầu tư xây dựng phương án sử dụng mặt bằng mới phù hợp với quy hoạch, định hướng của tỉnh. Về các nội dung, kiến nghị về thay đổi vị trí cụm công nghiệp hay chuyển đổi chủ đầu tư, đoàn sẽ tiếp thu để báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy và lãnh đạo UBND tỉnh.

Theo Sở Công Thương Nghệ An, tính đến nay, trong tổng số 26 cụm công nghiệp được thành lập trên địa bàn tỉnh, đã có 23 cụm đi vào hoạt động, thu hút 259 doanh nghiệp vào thuê đất đầu tư kinh doanh. Tổng mức đầu tư là 5.406 tỷ đồng, tạo việc làm cho khoảng 25.689 lao động địa phương, nộp ngân sách hàng năm khoảng 375 tỷ đồng; tỷ lệ lấp đầy trung bình của các cụm công nghiệp đang hoạt động đạt 75%.

Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao hơn, tỉnh cần tiếp tục rà soát, bãi bỏ các cụm công nghiệp không còn phù hợp, thiếu khả thi ra khỏi quy hoạch. Hiện tại, Tổ công tác của UBND tỉnh Nghệ An về rà soát chỉ tiêu phát triển công nghiệp do Sở Công Thương chủ trì đang giao cho các sở ngành liên quan và các địa phương làm thủ tục kiến nghị bãi bỏ Cụm công nghiệp Hưng Đông 2 (thành phố Vinh) quy hoạch diện tích 26,5 ha và Cụm công nghiệp Nghi Diên (Nghi Lộc) diện tích quy hoạch 63,17 ha ra khỏi phương án quy hoạch .

Việc phát triển các cụm công nghiệp tại Nghệ An đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là trong công tác đầu tư hạ tầng và thu hút doanh nghiệp. Để tháo gỡ những nút thắt này, cần có sự phối hợp đồng bộ từ các cấp chính quyền, sự linh hoạt trong chính sách và sự tham gia tích cực của các nhà đầu tư. Chỉ khi đó, các cụm công nghiệp mới thực sự phát huy hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.