Xin ông cho biết tình hình xuất khẩu rau quả từ đầu năm 2025 đến nay?

Tháng 7/2025, kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt tới 765 triệu USD, tăng 38,6% so với cùng kỳ năm 2024. Đây cũng là tháng có giá trị xuất khẩu cao thứ hai từ đầu năm 2025 đến nay. Tăng trưởng mạnh của xuất khẩu hàng rau, quả Việt Nam trong tháng 6 và tháng 7/2025 là do phục hồi xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Đặc biệt, mặt hàng sầu riêng tăng trưởng mạnh. Bên cạnh đó, xuất khẩu nhiều loại rau quả khác như dừa, chanh leo và xoài chế biến cũng tăng trưởng ấn tượng, cho thấy sự đa dạng trong các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam. Lũy kế 7 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt 3,869 tỷ USD, tăng 0,9% so với cùng kỳ năm 2024.

Trong 7 tháng năm 2025, Trung Quốc nhập khẩu 2,114 tỷ USD rau quả từ Việt Nam, giảm 15% so với cùng kỳ năm 2024, nhưng mức giảm đã được thu hẹp đáng kể so với quý 1 (giảm trên 30%). Trong khi đó, các thị trường khác lại tăng trưởng vượt trội: Hoa Kỳ tăng 66,3%, Nhật Bản tăng 20,6%, Đài Loan tăng 13,4%, Australia tăng 32%, Hà Lan tăng 36,6%. Xuất khẩu tới những thị trường này duy trì đà tăng trưởng ổn định, đặc biệt đối với sản phẩm chế biến sâu, giúp nâng cao giá trị và giảm thiểu rủi ro trước biến động thị trường. Với những tín hiệu lạc quan trên, kỳ vọng rau quả Việt Nam sẽ tiếp tục bứt phá, mở rộng cửa xuất khẩu và tăng tốc vào những tháng cuối năm 2025, sẽ đạt mốc 8 tỷ USD.

Ông đánh giá như thế nào về thị trường Mỹ đối với xuất khẩu rau quả của Việt Nam?

Mỹ là thị trường có nhu cầu rất lớn, phong phú, đa dạng về các sản phẩm nông sản nhiệt đới trong đó có trái cây. Nhiều năm qua, Mỹ luôn là thị trường xuất khẩu rau quả lớn thứ 2 của Việt Nam, chiếm tỷ trọng khoảng 5-6% tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam. Trong 6 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam vào Mỹ đạt 261,629 triệu USD, tăng 66% so với cùng kỳ 2024 đưa tỷ trọng của thị trường này lên 8,42%.

Mỹ là thị trường đặc biệt có yêu cầu cao, nghiêm ngặt về các tiêu chuẩn chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm, bao bì, nhãn mác, sở hữu trí tuệ, trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường. Những yêu cầu khắt khe này đòi hỏi các nước xuất khẩu rau quả như Việt Nam phải tổ chức sản xuất theo các quy trình, quy phạm pháp luật chặt chẽ, ứng dụng khoa học và công nghệ hiện đại để nâng cao chất lượng và an toàn của sản phẩm đồng thời đảm bảo việc truy xuất nguồn gốc nhanh chóng, thuận tiện.

Hiện tại phần lớn trái cây Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ vẫn chủ yếu phục vụ cho cộng đồng người Việt và người gốc Á tại Mỹ, nhưng ngày càng nhiều người tiêu dùng thuộc các cộng đồng khác cũng rất ưa chuộng thực phẩm châu Á, điều này đang mở ra cơ hội lớn cho rau quả từ Việt Nam. Mỹ là nước công nghiệp phát triển, lối sống văn minh hiện đại có thu nhập cao, người tiêu dùng Mỹ ngày càng quan tâm đến các sản phẩm có lợi cho sức khỏe đặc biệt là từ sau đại dịch Covid-19, người Mỹ thích sự tiện dụng, tiết kiệm thời gian trong sinh hoạt, họ thích các sản phẩm chế biến đa dạng về mẫu mã, bao bì bắt mắt. Đây cũng là cơ hội thị trường rất lớn cho rau quả chế biến của Việt Nam.

Mỹ đã áp mức thuế 20% lên hàng hóa của Việt Nam. Theo ông, điều này sẽ tác động như thế nào đối với xuất khẩu rau quả của nước ta?

Mức thuế 20% áp cho rau quả Việt Nam xuất sang Mỹ là mức khá cao, sẽ có tác động tiêu cực đối với ngành hàng rau quả. Cụ thể, làm tăng giá rau quả nhập khẩu của Việt Nam và người tiêu dùng Mỹ có thể sẽ phải cắt giảm bớt chi tiêu cho mặt hàng này, dẫn đến các đơn hàng có thể giảm mạnh, làm giảm khả năng cạnh tranh của rau quả Việt Nam, đặc biệt là cạnh tranh với rau quả sản xuất tại các tiểu bang của Mỹ, Mexico, các nước Nam Mỹ có điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu tương tự Việt Nam nhưng gần Mỹ hơn, chi phí vận chuyển thấp hơn Việt Nam.

Ngoài ra, với mức thuế 20%, người nông dân và các doanh nghiệp Việt Nam có thể sẽ không còn lợi nhuận, phải cắt giảm sản xuất, kinh doanh, thậm chí có những doanh nghiệp phải ngưng hoạt động, người lao động mất việc làm, mất thu nhập, đời sống khó khăn…

Trước thực tế này, Vinafruit đề nghị các doanh nghiệp trong ngành chủ động tổ chức sản xuất kinh doanh theo mô hình chuẩn hiện đại, đảm bảo việc truy xuất nguồn gốc, bảo vệ môi trường và minh bạch chuỗi cung ứng, chủ động hợp tác với phía Mỹ trong việc kiểm tra, giám sát để giải tỏa những nghi vấn từ Mỹ. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả cần tập trung khai thác tối đa các thị trường trọng điểm, truyền thống (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu…), tìm thêm thị trường mới để giảm sự phụ thuộc quá sâu vào số ít thị trường lớn. Đây là công việc rất quan trọng nhưng rất nặng nề trong bối cảnh các thị trường lớn truyền thống của Việt Nam đều bị ảnh hưởng bởi chính sách thuế của Mỹ.

Vinafruit có kiến nghị gì với Chính phủ và các bộ, ngành liên quan để tháo gỡ khó khăn cho ngành rau quả?

Chúng tôi kiến nghị Chính phủ và Bộ Công Thương cần đàm phán chi tiết để đưa thuế cho các mặt hàng rau quả về 0%, vì đây là những mặt hàng 100% do Việt Nam sản xuất. Hơn nữa, trong quan hệ thương mại rau quả, Việt Nam đang nhập siêu rau quả từ Mỹ (560/360 triệu USD năm 2024). Mặt khác, nước ta có thể tăng nhập khẩu trái cây từ Mỹ (hầu hết mặt hàng nhập từ Mỹ đều không cạnh tranh với hàng sản xuất nội địa) để giảm bớt thâm hụt thương mại của Mỹ.

Chính phủ cũng cần khuyến khích và hỗ trợ đầu tư cho chế biến sâu đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao giá trị gia tăng để giảm áp lực về thị trường khi mùa vụ và giải quyết các sản phẩm cấp thấp cho người trồng. Đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường xây dựng và ban hành các tiêu chuẩn, quy trình, quy phạm quốc gia trong sản xuất, kinh doanh làm cơ sở cho việc thẩm định, đánh giá chất lượng sản phẩm khi tham gia vào thị trường. Đồng thời, nâng cao trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật và các quy định của thị trường. Thúc đẩy việc hợp tác, liên doanh, liên kết giữa các doanh nghiệp trong ngành, giữa các doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp Mỹ, với các Hiệp hội, doanh nghiệp Mỹ để cùng nhau giải quyết những vấn đề khó khăn.

Vinafruit kiến nghị nhà nước nghiên cứu ban hành chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong giai đoạn đầu thuế đối ứng có hiệu lực, như giảm thuế VAT đầu vào 5%, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ chi phí chuyển đổi số, chi phí nghiên cứu đầu tư cho công nghệ sau thu hoạch, chi phí chuyển đổi thị trường.

Để thúc đẩy xuất khẩu rau quả tiếp tục tăng trưởng trong những năm tới, Hiệp hội Rau quả Việt Nam sẽ thực thi những nhiệm vụ gì, thưa ông?

Trong những năm qua, xuất khẩu rau quả liên tục tăng trưởng vượt bậc, đạt kỷ lục gần 7,12 tỷ USD năm 2024. Tiếp nối thành công của xuất khẩu rau quả trong các năm 2023 và 2024, Vinafruit đề ra mục tiêu đạt 10 tỷ USD xuất khẩu rau quả vào năm 2030. Để đạt được mục tiêu này, Vinafruit sẽ tập trung vào 7 nhiệm vụ trọng tâm.

Thứ nhất, tổ chức tuyên truyền, vận động hội viên thực hiện đường lối chủ trương, chính sách pháp luật của Nhà nước, đảm bảo hoạt động của hội viên đúng định hướng phát triển kinh tế đất nước và phù hợp xu hướng phát triển của thế giới.

Thứ hai, thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ cầu nối giữa Nhà nước và doanh nghiệp.

Thứ ba, tư vấn, hướng dẫn, vận động hội viên tổ chức sản xuất theo nhu cầu thị trường, ứng dụng công nghệ cao để sản xuất ra các sản phẩm có chất lượng, an toàn cho người sử dụng.

Thứ tư, hỗ trợ, tạo điều kiện cho người sản xuất và doanh nghiệp hợp tác, liên doanh, liên kết xây dựng chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị ổn định, bền vững, nâng cao thế và lực của rau quả Việt Nam trên trường quốc tế.

Thứ năm, tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá hình ảnh rau quả Việt Nam, hỗ trợ các doanh nghiệp tìm kiếm và mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu để nâng cao hơn nữa năng lực xuất khẩu rau quả của Việt nam.

Thứ sáu, cung cấp, cập nhật thông tin chuyên ngành, các báo cáo, phân tích, dự đoán, dự báo cho hội viên, các cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan truyền thông giúp cho các tầng lớp trong xã hội hiểu biết nhiều hơn về ngành rau quả Việt Nam.

Thứ bảy, vận động thêm các tổ chức và cá nhân tham gia Hiệp hội, mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng hoạt động, nâng cao uy tín và tầm ảnh hưởng của Hiệp hội ở trong và ngoài nước.

Nội dung đầy đủ bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 34-2025 phát hành ngày 25/8/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:

Link: https://premium.vneconomy.vn/dat-mua/an-pham/tap-chi-kinh-te-viet-nam-so-34.html