Kể từ sau khi lao dốc mạnh bởi thông tin thuế quan từ Mỹ, thị trường chứng khoán Việt Nam đã nhanh chóng lấy lại mốc 1.300 điểm. Tuy nhiên, hiện tại thị trường vẫn tiếp tục giằng co ở mốc này, trong bối cảnh ở trong nước đã có rất nhiều các thông tin tích cực như GDP tiếp tục tăng trưởng, lãi suất thấp, đặc biệt là Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân tạo động lực lớn cho tăng trưởng kinh tế.

Trong khi đó hệ thống công nghệ mới KRX cũng đã đi vào vận hành thông suốt, cùng triển vọng nâng hạng đang đến gần. Vậy thị trường đang thực sự cần một “cú hích” như thế nào để có thể tiếp tục vượt lại các ngưỡng cao hơn như đã từng làm được?

Trao đổi trong Talk show Phố Tài Chính mới đây, bà Trần Thị Khánh Hiền, Giám đốc Khối Nghiên cứu, Công ty CP Chứng khoán MB (MBS), cho rằng về vĩ mô, mặc dù nội lực trong nước mạnh mẽ, các yếu tố bất định bên ngoài mới là thách thức lớn nhất đối với nền kinh tế hiện nay. Chính sách áp thuế đối ứng của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump và các biện pháp đáp trả của Trung Quốc, EU đang phủ bóng lên triển vọng kinh tế các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam.

Dễ nhận thấy nhất là chỉ số PMI của chúng ta suy giảm rõ rệt trong tháng 4 (chỉ đạt 45,6 điểm) hay FDI giải ngân tăng song FDI đăng ký mới giảm 24% so với cùng kỳ cho thấy sự chần chừ của các nhà sản xuất toàn cầu trước cơn bão thuế quan. Những điểm này cho thấy sự khó khăn mà kinh tế trong nước phải đối mặt trong nửa sau của năm 2025.

Thực tế cho thấy, diễn biến của thị trường chứng khoán Việt Nam trong tháng 5 tốt hơn so với các nước trong khu vực khi chỉ số VN-Index của chúng ta tăng gần 6% kể từ đầu năm, trong khi thị trường chứng khoán Singapore tăng 3%, Trung Quốc chỉ tăng nhẹ 0,4%. Thậm chí, thị trường chứng khoán các nước như Thái Lan và Malaysia còn suy giảm mạnh hơn 10% kể từ đầu năm.

Do bản chất là một thị trường mới nổi, các nhà đầu tư cá nhân chiếm tỷ trọng lớn, thị trường chứng khoán Việt Nam có sức chống chịu thấp, và dễ dàng bị tổn thương trước cú sốc thuế quan ngày 2/4. Tuy nhiên bù lại thì thị trường chúng ta đã phục hồi hơn 20% kể từ thời điểm đó, mạnh mẽ hơn khá nhiều so với các nước khác.

Vì vậy không thể nói là chúng ta không có sức bật. Và tất nhiên khi căng thẳng chiến tranh thương mại còn phủ bóng thì dòng tiền sẽ chủ yếu tìm đến một số nhóm cổ phiếu đầu ngành, có nội lực vững vàng cũng như ít chịu tác động của yếu tố bên ngoài. Đó là lý do gần đây dòng tiền đầu tư chỉ tập trung vào một vài dòng cổ phiểu mà chưa thật sự lan tỏa toàn thị trường.

Việc triển khai KRX thành công cũng như kỳ vọng được nâng hạng theo FTSE đã phần nào được thị trường phản ánh trong thời gian vừa qua. Như các số liệu ở trên thì VN-Index đã có cú phục hồi ngoạn mục hơn 20% kể từ cú sốc thuế quan toàn cầu ngày 2/4 vừa rồi, trong khi Thái Lan, Malaysia chỉ tăng gần 10%. Hay từ khi triển khai KRX thành công thì VN-Index cũng đã có 1 tháng tăng 100 điểm, thanh khoản trung bình trên mức 24 nghìn tỷ đồng mỗi phiên. Tất cả các yếu tố trên đã phần nào phản ánh các yếu tố nội lực.

Mặc dù vậy, thị trường chứng khoán vẫn lo ngại về các thông tin về thuế quan, căng thẳng thương mại, chính sách tiền tệ cũng như vấn đề tỷ giá ...

Trong vài tuần tới, Mỹ có thể hoàn tất các thỏa thuận thương mại song phương với các đối tác như lớn Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, và có thể với Việt Nam. Và với phong cách điều hành của chính quyền Mỹ đương nhiệm thì các thỏa thuận chỉ mang tính thử nghiệm và dễ dàng thay đổi. Bên cạnh đó, chính sách tiền tệ lại đối diện với thách thức mới khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) đang rơi vào thế khó trong việc giảm lãi suất, trong khi Việt Nam và các thị trường mới nổi tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng.

Điều này đang gây áp lực lên tỷ giá của Việt Nam, thời gian gần đây, trong khi đồng USD vẫn duy trì vị thế yếu song tỷ giá đã tăng lên gần 2%. Thị trường chưa thể bứt phá nếu các lo ngại này chưa được giải tỏa.

"Tôi cho rằng để thị trường bứt phá cần giải tỏa tâm lý căng thẳng về thuế quan. Mặc dù gần đây thị trường có khá nhiều thông tin lạc quan về các cuộc đàm phán thuế quan giữa Mỹ và Việt Nam. Song tất cả mới chỉ là đồn đoán, các thông tin chính thức sẽ là cú hích hỗ trợ tâm lý thị trường", bà Hiền nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, kỳ vọng nâng hạng lên thị trường mới nổi theo phân loại của FTSE vào tháng 9 nếu trở thành hiện thực cũng là tin tức tích cực cho thị trường. Đặc biệt là sẽ thu hút sự quay trở lại của dòng vốn của nhà đầu tư nước ngoài. Dễ nhận thấy là các nhà đầu tư nước ngoài cũng đã quay trở lại mua ròng trên thị trường Việt Nam trong thời gian gần đây, với tổng mức mua ròng khoảng gần 500 tỷ đồng trong tháng.

Ngoài ra, thị trường chứng khoán Việt Nam có sự đóng góp lớn từ các doanh nghiệp bất động sản, do đó các thông tin tích cực từ viêc tháo gỡ các vướng mắc pháp lý của các dự án bất động sản, khơi thông nguồn vốn thị trường này cũng góp phần giúp các cổ phiếu bất động sản niêm yết được tái định giá, và thu hút sự quay trở lại của dòng tiền, qua đó góp phần đẩy chỉ số VN-Index.

Tuy nhiên, rủi ro vẫn hiện hữu. Lãi suất là yếu tố nhạy cảm nhất đối với thị trường chứng khoán. Nguy cơ “đình lạm” của kinh tế Mỹ - sự kết hợp giữa lạm phát gia tăng và tăng trưởng yếu, sẽ khiến FED khó điều chỉnh giảm lãi suất trong thời gian tới. Hiện thị trường đang kỳ vọng FED sẽ giảm nhẹ lãi suất 2 lần trong năm nay, vì vậy, thị trường sẽ phản ứng ngược khi lãi suất không giảm như kỳ vọng.