Giá khí đốt ở châu Âu tăng mạnh sau khi khí đốt Nga ngừng chảy
An Huy
06/01/2025, 09:15
Một số nước châu Âu đã lên tiếng kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) áp trần giá khí đốt để ngăn chặn nguy cơ xảy ra một cú sốc giá năng lượng trong khu vực...,
Ảnh minh họa - Ảnh: Reuters.
Giá khí đốt ở châu Âu tăng lên mức cao nhất trong hơn 1 năm sau khi dòng khí đốt Nga trung chuyển qua đường ống đi qua Ukraine ngừng chảy kể từ ngày đầu tiên của năm 2025. Một số nước châu Âu đã lên tiếng kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) áp trần giá khí đốt để ngăn chặn nguy cơ xảy ra một cú sốc giá năng lượng trong khu vực.
Trong phiên giao dịch ngày thứ Sáu vừa rồi, giá khí đốt giao sau trên sàn giao dịch điện tử TTF của Hà Lan - giá tiêu chuẩn của thị trường khí đốt châu Âu - có thời điểm đạt mức 50,4 euro/megawatt giờ, mức cao nhất kể từ cuối tháng 11/2023. Cuối phiên, giá khí đốt trên sàn này giảm về ngưỡng 49,5 euro/megatwatt giờ, nhưng vẫn tăng khoảng 6,5% trong vòng 1 tháng trở lại đây.
Nếu tính từ giữa tháng 9, giá khí đốt ở châu Âu đã tăng xấp xỉ 40%. Mức giá thấp nhất của năm 2024 là hơn 29 euro/megawatt giờ ghi nhận vào tháng 3.
Nhiệt độ mùa đông châu Âu giảm xuống mức thấp và mối lo về nguồn cung sau khi Nga và Ukraine không thể gia hạn thỏa thuận trung chuyển khí đốt là những nguyên nhân trực tiếp đẩy giá khí đốt lên cao. Việc dòng khí đốt Nga qua Ukraine sang châu Âu chính thức ngừng chảy vào ngày 1/1 vừa qua đồng nghĩa EU mất đi nguồn cung 5% trong tổng lượng khí đốt nhập khẩu.
Trong khi đó, lượng dự trữ khí đốt của khu vực này đang giảm với tốc độ nhanh nhất kể từ năm 2021, hiện chỉ còn khoảng 75% công suất do thời tiết lạnh sâu trong mùa đông năm nay, đẩy nhu cầu năng lượng cho việc sưởi ấm lên cao.
Theo dữ liệu của Gas Infrastructure Europe (GIE), hiệp hội của ngành công nghiệp khí đốt châu Âu, dự trữ khí đốt của khu vực vào thời điểm giữa tháng 12 đã giảm 19% so với giữa tháng 9 - thời điểm kết thúc giai đoạn làm đầy dự trữ.
Trước mắt, khả năng xảy ra một cuộc khủng hoảng năng lượng hay thiếu hụt nguồn cung khí đốt ở châu Âu là thấp, và EU cũng dự báo việc giá khí đốt giao sau tăng mạnh sẽ không ảnh hưởng ngay tới mức giá mà người tiêu dùng đầu cuối phải trả.
Tuy nhiên, khu vực này đang trở nên dễ tổn thương hơn trước sự biến động của giá khí đốt trong quá trình tìm kiếm nguồn cung thay thế, bởi giá khí đốt đã tăng 50% trong vòng 1 năm trở lại đây. Giá khí đốt leo thang có thể làm suy yếu khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp châu Âu và đè nặng lên ngân sách của các hộ gia đình trong khu vực.
Việc nhập khẩu khí đốt hóa lỏng (LNG) từ các nhà cung cấp như Mỹ và Qatar cũng đang trở nên đắt đỏ hơn do các nhà nhập khẩu châu Âu phải cạnh tranh với các đối thủ ở châu Á để giành giật các lô hàng. Gần đây, giá khí đốt ở Mỹ đã tăng mạnh vì dự báo thời tiết nói rằng thời tiết mùa đông ở khu vực Bờ Đông nước này sẽ lạnh hơn mấy năm gần đây.
Diễn biến giá khí đốt giao sau trên sàn TTF ở Hà Lan trong 1 năm qua. Đơn vị: euro/megawatt giờ - Nguồn: Trading Economics.
Các quốc gia Trung Âu là những nước dễ bị ảnh hưởng nhất khi mất nguồn cung khí đốt tự nhiên từ Nga trung chuyển qua Ukraine, mặc dù những nước này có một tuyến đường ống thay thế để tiếp cận khí đốt Nga là tuyến TurkStream, nhưng tuyến này không đủ để bù đắp hoàn toàn cho việc mất lượng khí đốt trung chuyển qua Ukraine.
Theo viện nghiên cứu Bruegel ở Brussels, tác động sẽ được cảm nhận rõ ràng nhất ở Hungary và Slovakia - hai nước mà đường ống trung chuyển qua lãnh thổ Ukraine đã đáp ứng 65% nhu cầu khí đốt trong năm 2023.
Ủy ban châu Âu (EC) đã đưa ra một số giải pháp để giúp đỡ các quốc gia bị ảnh hưởng, bao gồm cung cấp khí đốt của Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ và Romania qua tuyến đường ống xuyên bán đảo Balkan. Nhìn chung, sẽ không có chuyện châu Âu hết sạch khí đốt vào mùa đông này, nhưng việc nạp đầy dự trữ khí đốt của khu vực trong năm tới có thể tốn kém hơn dự kiến.
“Nhiều khả năng, dự trữ khí đốt của EU sau mùa đông này sẽ thấp, khiến cho việc làm đầy dự trữ này trong năm sau sẽ trở nên tốn kém hơn”, trưởng phân tích Arne Lohmann Rasmussen của công ty Global Risk Management nhận định với hãng tin Bloomberg.
Hôm thứ Sáu vừa rồi, Bộ trưởng Bộ Môi trường và an ninh năng lượng Italy, ông Gilberto Pichetto Fratin, nhấn mạnh rằng EU nên gia hạn trần giá khí đốt áp dụng trong trường hợp khủng hoảng.
EU đưa ra trần giá khí đốt vào cuối năm 2022 để ngăn đà leo thang chóng mặt của giá khí đốt sau khi Nga ngừng cung cấp năng lượng này qua các đường ông Yamal-Europe và Nord Stream 1. Trần giá khí đốt của EU sẽ hết hạn vào cuối tháng 1 này và sẽ chỉ được kích hoạt nếu giá khí đốt giao sau trên sàn TTF vượt 180 euro/megawatt giờ - mức giá chưa xuất hiện trở lại kể từ mùa hè năm 2022 đến nay - hoặc trong trường hợp giá khí đốt trên sàn TTF cao hơn 35 USD so với giá LNG tiêu chuẩn toàn cầu trong 3 ngày liên tiếp.
Ông Fratin cho rằng EU không chỉ nên gia hạn việc áp trần giá khí đốt, mà còn nên hạ trần giá này xuống. “Tôi tin rằng lần này, EU nên áp trần giá ở mức 50-60 euro/megawatt giờ, thay vì 180 euro/megawatt giờ”, ông nói và cho biết Italy có đủ khí đốt để đảm bảo việc cung cấp bình thường trong 2 tháng tới.
Trong một báo cáo, ngân hàng Goldman Sachs dự báo dòng chảy khí đốt Nga qua Ukraine ngừng lại và thời tiết mùa đông lạnh hơn trung bình ở châu Âu có thể đẩy giá khí đốt ở khu vực này lên mức 84 euro/megawatt giờ.
Ukraine ngừng trung chuyển khí đốt Nga cho châu Âu, điều gì sẽ xảy ra?
Mặc lệnh trừng phạt, xe sang châu Âu vẫn được rao bán ở Nga
Kinh tế châu Âu có thể “vạ lây” khi Fed tạm dừng hạ lãi suất
Đọc thêm
Dân số già hóa, các nước giàu cần lao động nước ngoài để thúc đẩy tăng trưởng
Các nhà kinh tế học hàng đầu cảnh báo rằng các nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ thiếu hụt lực lượng lao động cần thiết để thúc đẩy tăng trưởng và duy trì sự ổn định giá cả trong những thập kỷ tới, trừ phi thu hút được nhiều lao động nước ngoài hơn...
Thu thuế quan có thể giúp Mỹ giảm 4 nghìn tỷ USD thâm hụt ngân sách
Ước tính mới nhất cho thấy hiệu ứng tăng thu ngân sách của thuế quan sẽ bù đắp gần như hoàn toàn hiệu ứng gây thâm hụt ngân sách từ đạo luật chi tiêu và giảm thuế “lớn lao và đẹp đẽ” (OBBBA) của ông Trump...
Ông Trump mở điều tra để áp thuế quan lên hàng nội thất
Mỹ nhập khẩu khoảng 25,5 tỷ USD đồ nội thất trong năm 2024, tăng 7% so với năm 2023, với khoảng 60% lượng hàng nhập khẩu đó đến từ Việt Nam và Trung Quốc...
So sánh giá ô tô điện và ô tô xăng tại một số quốc gia
Đồ thị thông tin dưới đây so sánh giá ô tô điện với giá ô tô xăng tại Trung Quốc, Đức và Mỹ theo dữ liệu quý 1/2025 từ công ty phân tích ngành ô tô JATO...
Các dự án Vành đai và Con đường của Trung Quốc đầu tư kỷ lục cho năng lượng và khoáng sản
Trong nửa đầu năm 2025, đầu tư của Trung Quốc vào các dự án thuộc sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) tăng lên mức cao kỷ lục, chủ yếu là vốn rót vào các lĩnh vực năng lượng và khoáng sản...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: