Phát biểu tại hội nghị thường niên của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) ở Jackson Hole, Wyoming, Thống đốc Kazuo Uebe của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ), Chủ tịch Christine Lagarde của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Thống đốc Andrew Bailey của Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) đều nhấn mạnh thách thức đối với tăng trưởng kinh tế do tình trạng dân số già hóa gây ra.

Trong bài phát biểu tại hội nghị chuyên đề này, ôngng Ueda nói nói rằng xã hội già hóa nhanh chóng của Nhật Bản đã khiến tình trạng thiếu lao động trở thành một trong những vấn đề kinh tế “cấp bách nhất” của đất nước. Lao động nước ngoài hiện chỉ chiếm 3% lực lượng lao động ở Nhật Bản, nhưng ông Ueda cho biết nhóm này đã đóng góp một nửa vào sự gia tăng lực lượng lao động ở đất nước mặt trời mọc trong thời gian gần đây. Ông nói: “Việc gia tăng lao động nước ngoài thêm nữa chắc chắn sẽ đòi hỏi một cuộc thảo luận rộng rãi hơn”.

Ở các nền kinh tế phát triển, tỷ lệ sinh đang ở mức thấp kỷ lục, trong khi tuổi thọ của người dân lại cao hơn nhiều. Thực tế này làm gia tăng tỷ lệ phụ thuộc, nghĩa là tỷ lệ dân số không còn ở độ tuổi lao động tăng cao trong tương quan so sánh với tỷ lệ dân số còn trong độ tuổi lao đông.

Bà Lagarde cho biết dòng lao động nước ngoài sẽ đóng một “vai trò quan trọng” trong việc chống lại tác động tiêu cực của xu hướng nhân khẩu học đối với tăng trưởng kinh tế. Bà lưu ý rằng nếu không có dòng lao động nước ngoài, khu vực đồng euro sẽ có số người trong độ tuổi lao động vào năm 2040 ít đi 3,4 triệu người. Thị trường lao động của eurozone đã vượt qua đại dịch Covid-19 một cách “tốt đẹp ngoài mong đợi”, một phần do số lượng lao động lớn tuổi tăng lên, nhưng “quan trọng hơn” là do số lượng lao động nước ngoài tăng lên - bà Lagarde nhấn mạnh.

“Mặc dù chỉ chiếm khoảng 9% tổng lực lượng lao động vào năm 2022, lao động nước ngoài đã đóng góp một nửa sự tăng trưởng của lực lượng lao động của khu vực trong ba năm qua. Nếu không có sự đóng góp này, điều kiện thị trường lao động có thể thắt chặt hơn và sản lượng thấp hơn”, tờ báo Financial Times dẫn lời bà Lagarde.

Ông Bailey cho biết thách thức cấp bách mà xu hướng nhân khẩu học và năng suất giảm gây ra cho nền kinh tế Anh chưa được nhấn mạnh đầy đủ.

Các nhà kinh tế tin rằng việc thu hút lao động nước ngoài để bù đắp tình trạng thiếu lao động ở các nước giàu sẽ rất quan trọng để duy trì tăng trưởng kinh tế trong những thập kỷ tới - bất chấp áp lực chủ nghĩa dân túy và tâm lý chống người nhập cư của công chúng có chiều hướng tăng ở nhiều quốc gia.

Các nhà hoạch định chính sách tiền tệ hội tụ tại hội nghị của Fed dự đoán rằng tình trạng già hóa dân số không chỉ làm giảm sản lượng mà còn có nguy cơ đẩy lạm phát lên cao, vì người lao động sẽ có thể yêu cầu mức lương cao hơn trong một môi trường mà tình trạng thiếu lao động lan rộng.

Ông Bailey nói thêm rằng đến năm 2040, 40% dân số Anh sẽ già hơn độ tuổi lao động tiêu chuẩn từ 16 đến 64. Nước này cũng bị ảnh hưởng bởi sự sụt giảm tỷ lệ tham gia lực lượng lao động, do số lượng người được định nghĩa là “ốm đau dài ngày” tăng lên và số lượng thanh niên đi làm giảm đáng kể - hai yếu tố mà vị Thống đốc cho rằng có thể liên quan đến nhau. Ông nói sức khỏe tâm thần là lý do phổ biến nhất, và mô tả đó là “một diễn biến rất đáng lo ngại”.

BOE đang tập trung nhiều hơn vào việc đo lường tình trạng người còn trong độ tuổi lao động nhưng không tham gia vào lực lượng lao động, thay vì tập trung vào tỷ lệ thất nghiệp - ông Bailey cho biết, mặc dù ông thừa nhận rằng tỷ lệ tham gia lực lượng lao động và lý do cho sự suy giảm tỷ lệ này ở Anh là khó đo lường hơn dữ liệu thất nghiệp chính. Ông nói thêm, trong khi ngày càng có nhiều phụ nữ lớn tuổi tiếp tục làm việc, thì điều tương tự không xảy ra ở nam giới.