Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long cho biết, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của 8 luật xuất phát từ yêu cầu thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng, hoàn thiện pháp luật nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống xã hội, nhất là trong điều kiện vừa phòng, chống dịch Covid-19, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

LÀM RÕ TÍNH CẤP THIẾT VÀ CẤP BÁCH CỦA DỰ ÁN LUẬT

Việc sửa các luật cũng để đáp ứng yêu cầu phát sinh từ thực tiễn liên quan tới hoạt động đầu tư, kinh doanh, quản trị doanh nghiệp, thi hành án dân sự, thực hiện chính sách xã hội hóa đầu tư vào hệ thống truyền tải điện quốc gia; khuyến khích đầu tư sản xuất và sử dụng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.

Thẩm tra sơ bộ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 8 luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, đa số ý kiến Thường trực các Ủy ban cơ bản tán thành với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của một số luật nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách và quy trình, thủ tục để thúc đẩy đầu tư, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền hợp lý; cụ thể hóa chủ trương đã được đề ra tại các văn kiện của Đảng và nghị quyết của Quốc hội.

Để có thêm cơ sở, luận cứ cho việc bổ sung dự án Luật vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh và Chương trình kỳ họp bất thường của Quốc hội sắp tới, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ báo cáo bổ sung về căn cứ sửa đổi, bổ sung, thay thế hay bãi bỏ nội dung trong các luật nói trên. Đồng thời làm rõ tính cấp thiết, cấp bách, có tác động ngay của từng nội dung sửa đổi, bổ sung, có thể thực hiện được ngay, tháo gỡ ngay khó khăn, vướng mắc, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, thông qua theo trình tự, thủ tục rút gọn và trình Quốc hội ngay tại kỳ họp bất thường của Quốc hội.

Ngoài ra, Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị Chính phủ đánh giá cụ thể hơn công tác triển khai thực hiện các luật vừa được Quốc hội ban hành năm 2020, mới có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 để làm rõ hơn sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số quy định tại các Luật này.

Đánh giá các nội dung sửa đổi, bổ sung cụ thể của dự án một luật sửa nhiều luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát, làm rõ các quy định liên quan đến: Phân cấp thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư; Dự án đầu tư thuộc phạm vi bảo vệ của di tích quốc gia, di tích quốc gia đặc biệt; Hình thức sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại; Vấn đề đầu tư xây dựng lưới điện truyền tải; Phân định phạm vi giữa Nhà nước và khu vực tư nhân trong hoạt động quản lý, vận hành lưới điện truyền tải quốc gia…

NĂM LƯU Ý QUAN TRỌNG

Tại phiên họp, Chủ tịch Vương Đình Huệ nhấn mạnh, đây là nội dung đặc biệt quan trọng liên quan đến tính đồng bộ của hệ thống pháp luật. Dó đó, cần rà soát, đánh giá kỹ lưỡng đảm bảo các nội dung đề xuất sửa đổi là cần thiết, cấp bách; phù hợp với thực tiễn và đảm bảo tính khả thi khi ban hành.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá hồ sơ dự án luật trình tại phiên họp tương đối đầy đủ, có đánh giá tác động và tiếp thu nhiều ý kiến trong lết luận thông báo sau cuộc họp giữa Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội với một số cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, cần tiếp tục đầu tư thêm công sức, thời gian hơn nữa để hoàn thiện dự án Luật đảm bảo chất lượng cao nhất.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận và thống nhất thêm các vấn đề có tính chất nguyên tắc. “Nhu cầu sửa đổi, bổ sung pháp luật là thường xuyên, cần phải có quan điểm mang tính nguyên tắc để đảm bảo thống nhất”, Chủ tịch Quốc hội cho biết.

Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ năm nội dung cần quan tâm với dự án luật này.

Thứ nhất, dự án luật được xem xét theo trình tự, thủ tục rút gọn. Do đó, chỉ xem xét những vấn đề cấp bách, cấp thiết và đã có đánh giá tương đối đầy đủ tác động.

Thứ hai, cần rà soát thật kỹ từng chính sách, từng luật cần sửa đổi, bổ sung; những vấn đề chưa rõ, chưa có sự đồng thuận cao thì không đưa vào dự án luật này.

Thứ ba, công tác chuẩn bị phải khẩn trương, khoa học và chặt chẽ; phải kỹ lưỡng, lưu ý từng câu, chữ, từ ngữ quy định trong dự thảo luật, đảm bảo tính rõ ràng, thống nhất.

Thứ tư, điều khoản chuyển tiếp phải rất chặt chẽ. Trong trường hợp có những vấn đề Chính phủ dự kiến phải có nội dung hướng dẫn chi tiết, đề nghị Chính phủ nghiên cứu 1 Nghị định quy định chi tiết chung cho nhiều luật, không nên tách ra thành 8 Nghị định hướng dẫn để đảm bảo khi luật sửa đổi, bổ sung được ban hành có thể thực thi được ngay.

Thứ năm, hồ sơ, trình tự tuy là rút gọn nhưng vẫn phải đúng quy trình, thủ tục được quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội cũng cho ý kiến cụ thể vào các quy định sửa đổi, bổ sung của dự thảo Luật. Trong đó, ông lưu ý việc cần tiếp tục làm rõ, rà soát các quy định liên quan đến phân quyền quyết định chủ trương đầu tư cho Bộ trưởng, người đứng đầu cơ quan trung ương, cơ quan khác; Hội đồng nhân dân cấp tỉnh đối với các dự án sử dụng vốn vay ODA; Tiêu chí về quy mô dân số và quy mô sử dụng đất trong Luật Đầu tư; Việc thực hiện các dự án đầu tư xây dựng công trình bảo vệ và phát huy giá trị di tích ở khu vực bảo vệ II đối với di tích quốc gia và di tích quốc gia đặc biệt; …

Thảo luận tại phiên họp, các ý kiến tập trung phát biểu về một số nội dung như đánh giá hồ sơ dự án Luật; việc bổ sung dự án Luật vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021; sự cần thiết phải sửa đổi và các nội dung đề xuất sửa đổi; quy định về thu hồi đất; việc sửa đổi có đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật;…

Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết nhất trí trình Quốc hội xem xét thảo luận, quyết định về dự án Luật này theo thủ tục, trình tự rút gọn tại kỳ họp bất thường lần thứ nhất của Quốc hội. 

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng thống nhất bổ sung chương trình xây dựng pháp luật đối với dự án Luật và giao cho Ủy ban Pháp luật của Quốc hội xây dựng dự thảo Nghị quyết xin ý kiến của Thường vụ Quốc hội để bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021.