Theo Cục Quản lý Đê điều và Phòng chống thiên tai, sáng sớm ngày 26/8, bão số 5 đã suy yếu thành áp thấp nhiệt đới sau khi di chuyển sang khu vực Trung Lào. Tuy nhiên, trước đó, bão đã gây ra những thiệt hại rất lớn về người, tài sản và hạ tầng tại nhiều địa phương từ Bắc Bộ đến Bắc Trung Bộ.

BÃO SUY YẾU SAU KHI LƯU TRÊN ĐẤT LIỀN GẦN 10 GIỜ

Hồi 4h ngày 26/8, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới ở khoảng 18,9 độ Vĩ Bắc, 104,5 độ Kinh Đông, trên khu vực Trung Lào, sức gió mạnh nhất đạt cấp 7, giật cấp 9. Hoàn lưu bão tiếp tục di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ 15-20km/h và đến chiều cùng ngày suy yếu dần thành một vùng áp thấp.

Trước đó, sáng 25/8, bão số 5 đi vào khu vực biển Trung Bộ và đến khoảng 17-19h chiều, bão đổ bộ vào đất liền khu vực Nam Nghệ An - Bắc Hà Tĩnh. Sau khi vào bờ, bão di chuyển rất chậm, thời gian lưu trên đất liền kéo dài tới gần 10 giờ (từ 18h ngày 25/8 đến 4h ngày 26/8).

Do ảnh hưởng của bão, nhiều nơi ghi nhận gió giật mạnh: tại Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) gió cấp 7, giật cấp 9; Cô Tô (Quảng Ninh) gió cấp 7, giật cấp 10; Hòn Ngư (Nghệ An) gió cấp 8, giật cấp 11; Diễn Châu (Nghệ An) gió cấp 10, giật cấp 12; Đô Lương (Nghệ An) gió giật cấp 15; Vinh (Nghệ An) giật cấp 12; Kỳ Anh (Hà Tĩnh) gió cấp 8, giật cấp 11; Cẩm Nhượng (Hà Tĩnh) gió cấp 10, giật cấp 13.

Mưa lớn xuất hiện trên diện rộng. Trong ngày 24-25/8, lượng mưa phổ biến 100-200mm ở khu vực từ Hưng Yên đến Nghệ An và Bắc Quảng Trị, riêng Hà Tĩnh có nhiều điểm mưa đặc biệt lớn: Hồ Thượng Tuy 625mm, Kỳ Phong 530mm, Hồ Sông Rác 510mm. Nhiều trạm khác cũng ghi nhận lượng mưa cao trên 300-400mm.

Đêm 25 rạng sáng 26/8, các tỉnh Sơn La, Lào Cai, Hà Nội, Phú Thọ, Quảng Ninh và từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh tiếp tục có mưa to đến rất to, nhiều nơi trên 150mm.

THIỆT HẠI NẶNG NỀ VỀ NGƯỜI VÀ TÀI SẢN

Theo báo cáo nhanh của các địa phương tính đến 7h ngày 26/8, bão số 5 và mưa lớn đã gây thiệt hại nặng nề. Về người: có 3 người chết (Ninh Bình 1, Nghệ An 1, Hà Tĩnh 1) và 13 người bị thương (Phú Thọ 1, Nghệ An 2, Hà Tĩnh 5, Quảng Trị 5). Về nhà ở: 8 nhà bị sập đổ (Hà Tĩnh 7, Quảng Trị 1); 6.808 nhà tốc mái, hư hỏng (Phú Thọ 51, Thái Nguyên 97, Ninh Bình 225, Nghệ An 91, Hà Tĩnh 6.340, Quảng Trị 4); 3.094 nhà bị ngập (Thanh Hóa 1.935, Nghệ An 30, Hà Tĩnh 1.129).

Ngập lụt, chia cắt: 27 thôn thuộc 3 xã Xuân Chinh, Vạn Xuân, Tân Thành (Thanh Hóa) bị cô lập. Về đê điều: xuất hiện sạt lở mái đê hữu Chu đoạn K46+445-K45+470 tại Thanh Hóa dài 25m; sự cố kẹt cống tiêu ngăn mặn trên đê biển Hội Thống (Hà Tĩnh); sạt lở bờ biển xã Đan Hải (Hà Tĩnh) dài khoảng 200m, cách đê Hội Thống 10m. Các địa phương đã khẩn trương huy động lực lượng, vật tư xử lý sự cố ban đầu để đảm bảo an toàn công trình.

Về nông nghiệp: 31.346ha lúa bị ngập (riêng Hà Tĩnh 20.802ha); 2.716ha hoa màu (trong đó Hà Tĩnh 1.673ha, Nghệ An 981ha); 2.252ha cây ăn quả, chủ yếu ở Hà Tĩnh; 19.122 cây xanh bị gãy đổ (Hà Tĩnh 15.813 cây, Nghệ An 3.068 cây). Về thủy sản: 160ha nuôi trồng bị ngập tràn (Nghệ An 92ha, Hà Tĩnh 6ha, Quảng Trị 7ha).

Về giao thông: nhiều tuyến quốc lộ và đường Hồ Chí Minh tại Nghệ An, Hà Tĩnh bị ngập sâu 40-50cm; Quốc lộ 1 ở Hà Tĩnh bị tắc do cột điện gãy đổ; 6 điểm sạt lở tại Thanh Hóa và Quảng Trị; nhiều tuyến ngầm tràn, đường nông thôn ngập cục bộ. Hàng chục chuyến bay bị hủy hoặc thay đổi hành trình do hai sân bay Đồng Hới và Thọ Xuân tạm dừng tiếp nhận máy bay.

Về điện lực: hơn 1,6 triệu khách hàng bị mất điện (riêng Nghệ An gần 870 nghìn, Hà Tĩnh hơn 349 nghìn). Có 742 cột điện bị gãy đổ, tập trung chủ yếu ở Nghệ An (418 cột) và Hà Tĩnh (240 cột).

TIẾP TỤC ĐỀ PHÒNG LŨ QUÉT VÀ SẠT LỞ ĐẤT

Trước khi bão số 5 đổ bộ đắt liều, để đảm bảo an toàn cho người dân, các tỉnh từ Ninh Bình đến Huế đã sơ tán tổng cộng 18.452 hộ với 44.313 người đến nơi an toàn. Trong đó, Hà Tĩnh sơ tán nhiều nhất với hơn 19.000 người, tiếp đến là Nghệ An hơn 18.000 người, Thanh Hóa hơn 11.000 người.

Các địa phương đã tổ chức gia cố các điểm đê điều xung yếu, vận hành trạm bơm tiêu úng, xả lũ tại nhiều hồ chứa để đón lũ từ hoàn lưu bão. Tính đến ngày 26/8, khu vực Bắc Bộ có 7 hồ chứa và Bắc Trung Bộ có 14 hồ chứa vận hành điều tiết qua tràn với lưu lượng lớn.

Nhiều công trình thủy lợi, hồ chứa tại Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị đã phải xả lũ theo quy trình. Riêng hồ Cửa Đạt (Thanh Hóa) xả 1.235 m³/s; hồ Hủa Na (Nghệ An) xả 2.654 m³/s; hồ Sông Rác (Hà Tĩnh) xả 80 m³/s.

Toàn vùng hiện có 43 vị trí đê biển, đê cửa sông xung yếu cần theo dõi chặt chẽ, tập trung nhiều nhất ở Hà Tĩnh (15 điểm) và Quảng Trị (14 điểm).

Ngay sau khi bão tan, chính quyền các địa phương đã chỉ đạo lực lượng khẩn trương khắc phục sự cố đê điều, sạt lở, khôi phục hệ thống điện, đảm bảo giao thông và hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng. Công tác thống kê, rà soát thiệt hại vẫn đang tiếp tục được triển khai.

Theo dự báo, trong ngày 26/8, khu vực từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh tiếp tục có mưa vừa đến mưa to, lượng mưa phổ biến 50-100mm, có nơi trên 150mm. Từ đêm 26 đến sáng 27/8, khu vực trung du và đồng bằng Bắc Bộ, Sơn La, Lào Cai cũng có mưa to với lượng phổ biến 60-120mm, có nơi trên 200mm. Nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất và ngập úng cục bộ, đặc biệt tại khu vực từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh.

Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai nhận định: Nếu mưa tiếp tục duy trì, người dân vùng núi, trung du và ven biển từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh, bắc Quảng Trị sẽ đối mặt đồng thời nhiều loại hình thiên tai như ngập úng, lũ quét, sạt lở đất. Trong đó, lũ quét và sạt lở đất là hiện tượng đặc biệt nguy hiểm, thường gây thiệt hại nặng nề về người. Do đó, bà con ở khu vực có nguy cơ cao cần hết sức cảnh giác, chú ý các dấu hiệu bất thường của địa hình, âm thanh, để kịp thời di chuyển đến nơi an toàn.

Mặc dù bão đã đi qua, nhưng các địa phương ở miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ không được lơ là, chủ quan, cần tiếp tục đề phòng, ứng phó với lũ, lũ quét và sạt lở đất. Bão số 5 đã để lại những hậu quả nặng nề, cho thấy tính chất phức tạp, cực đoan của thời tiết năm nay. Trong bối cảnh còn nhiều nguy cơ mưa lớn sau bão, các cơ quan chức năng khuyến cáo người dân cần tiếp tục đề cao cảnh giác, chủ động phòng tránh để giảm thiểu rủi ro, bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản.