Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết trong tháng 9/2023 xuất khẩu cá ngừ sang Anh đã chững lại, giảm 36% sau thời gian tăng trưởng tốt. Dù vậy, lũy kế 9 tháng năm 2023, xuất khẩu cá ngừ sang Anh tăng 48% so với cùng kỳ năm trước, đạt hơn 5,5 triệu USD.

Về cơ cấu sản phẩm, Việt Nam xuất khẩu nhiều nhất thịt, loin (phần thịt thăn dọc sống lưng) cá ngừ đông lạnh. Các loại sản phẩm này chiếm 94% tổng kim ngạch xuất khẩu cá ngừ. So với cùng kỳ năm ngoái, các mặt hàng cá ngừ tươi, đông lạnh của Việt Nam sang Anh vẫn đang tăng.

Trong những tháng đầu năm 2023, Anh là nước có tỷ lệ lạm phát thuộc nhóm cao nhất trong các nền kinh tế lớn. Lạm phát cao đã ảnh hưởng tới doanh số bán hải sản, trong đó có cả cá ngừ tại nước này dẫn đến nhu cầu với các sản phẩm cá ngừ và các loại hải sản bảo quản được lâu như cá ngừ đóng hộp, đóng túi giảm mạnh.

Hiện Việt Nam đang là nguồn cung cá ngừ đứng thứ 13 tại thị trường này, sau cả Ecuador, Philippines, Thái Lan và Indonesia, với tỷ trọng còn rất khiêm tốn 1%.

Theo các doanh nghiệp, vì yêu cầu các sản phẩm khai thác của Anh là tương đương với EU, trong khi thủy sản khai thác của Việt Nam đang chịu lệnh áp “thẻ vàng” của EC nên khả năng cạnh tranh của cá ngừ Việt Nam tại thị trường Anh thấp.

Tuy nhiên, theo báo cáo của Kantar Worldpanel, tốc độ lạm phát hàng hóa thực phẩm tại Anh đã giảm trở lại mức một con số lần đầu tiên kể từ tháng 7/2022. Tỷ lệ lạm phát thực phẩm hàng năm tại Anh ở mức 9,7% trong 4 tuần tính đến ngày 29/10. Đây được xem là một tín hiệu cho thấy khả năng thị trường cá ngừ nước này sẽ hồi phục.

Một tháng trước, VASEP cũng dự báo những tháng cuối năm có thể là cơ hội cho các nước châu Á, trong đó có Việt Nam xuất khẩu sang thị trường này. Nguyên nhân hiện tượng El Nino kéo dài khiến cho lượng mưa tại kênh đào Panama giảm, ảnh hưởng đến việc vận chuyển hàng hóa của các nước Nam Mỹ, trong đó có Ecuador, sang các nước châu Âu.

Ở chiều ngược lại, tín hiệu tốt đến từ xuất khẩu cá tra là tính đến hết tháng 9/2023, kim ngạch xuất khẩu cá tra sang Đức đạt hơn 28 triệu USD, tăng 32% so với cùng kỳ năm ngoái, đóng góp hơn 1/5 vào tổng nhập khẩu cá tra của EU từ Việt Nam. Trong tháng 9/2023, xuất khẩu cá tra sang thị trường này ghi nhận mức giá trị cao nhất trong 2 năm trở lại đây, với kim ngạch tăng 149% so với tháng 9/2022.

Tính đến nửa đầu tháng 10/2023, xuất khẩu cá tra sang Đức đạt kim ngạch gần 2 triệu USD, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm 2022. Tính đến 15/10/2023, quốc gia Châu Âu này tiêu thụ hơn 30 triệu USD cá tra Việt Nam, tăng 35% so với cùng kỳ năm 2022.

Năm 2023, trước những biến động từ thế giới và nhu cầu tiêu dùng sụt giảm, nhiều thị trường lớn đã giảm nhập khẩu cá tra từ Việt Nam, tuy nhiên Đức vẫn được coi là thị trường ổn định khi nhiều tháng liên tục ghi nhận tăng trưởng dương trừ tháng 6,7,8/2023.

Báo cáo của VASEP cho thấy, Đức nhập khẩu chủ yếu sản phẩm cá tra thuộc mã 0304 (phi lê và các loại thịt khác) với giá trị 5,5 triệu USD trong tháng 9/2023, tăng gấp 2,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Trong 9 tháng đầu năm nay, cá tra thuộc mã 0304 chiếm đến 97% tỷ trọng trong tổng xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường này.

Dù vậy, theo số liệu từ Trung tâm Thương mại Thế giới (ITC), Việt Nam vẫn chưa phải là nguồn cung lớn nhất cho quốc gia này khi chỉ chiếm số ít trong tổng nhập khẩu cá thịt trắng của Đức từ thế giới.

Theo VASEP, Vĩnh Hoàn tiếp tục đứng đầu top doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu nhiều nhất cá tra sang nền kinh tế lớn nhất Châu Âu này, chiếm hơn hơn 14% tỷ trọng. Theo sau Vĩnh Hoàn lần lượt là Vạn Đức Tiền Giang, Đại Thành, Hùng Cá 2 và GODACO.

Mặc dù là quốc gia có tỷ lệ lạm phát cao nhất trong số các nền kinh tế lớn và tiếp tục suy giảm về kinh tế trong năm 2023, tuy nhiên Đức vẫn được đánh giá sẽ thay thế vị trí của Nhật Bản – top 3 quốc gia có nền kinh tế lớn nhất thế giới trong 10 năm qua.

Do đó, theo dự báo của VASEP, cơ hội xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang thị trường này vẫn tốt, nhất là vào thời điểm cuối năm khi mùa lễ hội bắt đầu và nhu cầu từ lĩnh vực dịch vụ tăng cao.