Chiến tranh căng thẳng khu vực Trung Đông không ảnh hưởng quá tiêu cực cho thị trường chứng khoán Việt Nam. VN-Index chỉ hoảng loạn một phiên giao dịch cuối tuần trước ngay sau đó bước sang phiên đầu tuần chỉ số bùng nổ tăng gần 23 điểm áp sát mốc 1.340. 

THỊ TRƯỜNG KỲ VỌNG ĐIỀU GÌ?

Nhận định về diễn biến tâm lý thị trường, ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc Kinh doanh Số, Công ty Cổ phần Chứng khoán VPBank (VPBankS), cho rằng theo thống kê, các sự kiện địa chính trị không ảnh hưởng quá nhiều tới thị trường chứng khoán.

Trong những căng thẳng địa chính trị 50 năm trở lại đây, nếu chỉ dừng ở mức xung đột, tác động đến thị trường chứng khoán chỉ kéo dài 1 – 2 phiên. Cách đây vài tháng, ảnh hưởng từ sự kiện Israel và Houthis tới thị trường chỉ kéo dài trong một phiên.

Nếu xung đột lên tầm chiến tranh nhưng vẫn được gói gọn trong một khu vực, mức độ ảnh hưởng cũng không quá nhiều. Đây là lý do thị trường chứng khoán phục hồi trở lại trong phiên hôm qua, bởi nhà đầu tư cho rằng xung đột giữa Israel và Iran sẽ chỉ gói gọn tại khu vực Trung Đông. Ảnh hưởng chỉ nằm ở giá dầu, không tác động quá lớn đến toàn thế giới.

Hiện nay, thị trường thế giới đang suy nghĩ rằng xung đột giữa Israel và Iran gói gọn trong khu vực Trung Đông, chỉ ảnh hưởng đến giá dầu và nước Mỹ sẽ không tham chiến. Do vậy, tác động của cuộc chiến này trên đến thị trường thế giới cũng chỉ tập trung vào lĩnh vực năng lượng. Hiện nay, giá dầu cũng chỉ ở mức khoảng trên 70 USD/thùng, thấp hơn so với trung bình năm 2024.

Trong trường hợp xấu hơn, nếu xảy ra cấm vận thì tác động sẽ lớn hơn. Nhìn chung, mặc dù rủi ro chiến tranh nghe có vẻ căng thẳng, nhưng thị trường chứng khoán thế giới sẽ luôn vượt qua những đợt điều chỉnh này.

"Những giai đoạn thị trường chứng khoán giảm mạnh nhất thường không liên quan đến chiến tranh, mà thay vào đó là do yếu tố vĩ mô, chẳng hạn như năm 2008 (khủng hoảng nợ) tại Mỹ hay 2022 (khủng hoảng trái phiếu) tại Việt Nam. Những yếu tố vĩ mô, bong bóng tài sản, kinh tế… mới có thể khiến thị trường xẹp mạnh, còn chiến tranh chỉ là yếu tố thêm thắt, có thể trùng hợp với biến động vĩ mô và ít gây tác động trực tiếp tới thị trường chứng khoán", ông Đức nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Nghiên cứu và Phân tích khối Khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta cho rằng, thống kê trong lịch sử, tác động địa chính trị có thể tác động tiêu cực lên thị trường chứng khoán trong ngắn hạn sau 1 tháng, nhưng thị trường chứng khoán sẽ thường không còn chịu tác động tiêu cực sau 3 tháng, 6 tháng và 12 tháng, đặc biệt các sự kiện địa chính trị không tác động tiêu cực lâu dài.
Như vậy, các nhà đầu tư cần có các quản trị rủi ro trong ngắn hạn để tránh các cú sốc giảm mạnh. 

TRIỂN VỌNG CỔ PHIẾU DẦU KHÍ RA SAO?

Về triển vọng cổ phiếu dầu khí, theo ông Nguyễn Việt Đức, cổ phiếu dầu khí tăng là do đã đến thời điểm. Trước chiến tranh nổ ra khoảng hai tuần, VPBankS đã nhận định ngành dầu khí có nhiều kế hoạch, định giá cổ phiếu thấp và dòng tiền mặt của các công ty rất tuyệt vời. Nếu mua lúc đó, nhà đầu tư đã có lợi nhuận khoảng 10 – 15% với đa số cổ phiếu dầu khí.

Theo kịch bản của JPMorgan, trong trường hợp xấu nhất: Cấm vận Iran, Mỹ tham gia chiến tranh … thì giá dầu mới có thể lên 120 USD/thùng. Còn trong kịch bản cơ bản, giá dầu chỉ dừng lại ở mức hơn 80 USD/thùng và sẽ không ảnh hưởng nhiều đến thị trường.

Hiện nay, đa số đều cho rằng kịch bản cơ bản của JPMorgan sẽ xảy ra.

Israel và Iran là hai nền kinh tế lớn, dân số đông trong khu vực. Mặc dù các hình ảnh về xung đột gây sốc, nhưng thực tế, cả hai nước vẫn đang rất kiềm chế nếu so sánh với quy mô, năng lực. Ngoài ra, việc Tổng thống Donald Trump tuyên bố khuyến khích hai nước ngồi vào bàn đàm phán có thể giúp xung đột nhanh chóng hạ nhiệt.

Thị trường tăng rất mạnh cũng bởi nhà đầu tư kỳ vọng câu chuyện hạ nhiệt xung đột. Thứ hai, thị trường là tập hợp của rất nhiều cổ phiếu. Do đó, dù thị trường đi lên hay đi xuống, nhà đầu tư vẫn sẽ luôn tìm được một số nhóm ngành hưởng lợi từ biến động, trừ khi đó là biến động vĩ mô. Với bối cảnh giá dầu tăng, ngoài cổ phiếu dầu khí đi lên, trong phiên hôm nay, vận tải biển cũng đã tăng. Nhà đầu tư kỳ vọng rằng trong trường hợp con đường vận tải dầu khí qua Trung Đông bị hạn chế, nhu cầu cho những khu vực khác sẽ tăng lên.

Còn ông Nguyễn Thế Minh nhận định cổ phiếu năng lượng thường được xem là nơi trú ẩn mỗi khi xảy ra các rủi ro địa chính trị vì kỳ vọng giá dầu tăng mạnh.

Xét về nhóm cổ phiếu năng lượng tại Mỹ, một yếu tố quan trọng là định giá, cổ phiếu năng lượng có giá hơi rẻ xét về giá trị tuyệt đối và cực kỳ rẻ so với chỉ số; khiến chúng trở thành một biện pháp phòng ngừa rủi ro địa chính trị rẻ so với chỉ số, nhưng một khía cạnh khác là biểu đồ bên dưới cho thấy mức phân bổ của nhà đầu tư vào cổ phiếu năng lượng đang ở mức thấp kỷ lục.

Tuy nhiên, nhóm năng lượng có mức tương quan mật thiết với diễn biến của giá dầu Brent và giá dầu Brent vẫn chịu sự ảnh hưởng từ căng thẳng thuế quan và tăng trưởng kinh tế toàn cầu suy yếu những năm gần đây.