Tháo gỡ bất cập bảo hiểm thất nghiệp: Đào tạo kỹ năng thay vì chỉ trợ cấp tiền?
Phúc Minh
14/06/2021, 15:23
Những bất cập trong chế độ bảo hiểm thất nghiệp như: thời gian đóng đủ 12 - 36 tháng được hưởng 3 tháng trợ cấp thất nghiệp dẫn đến nhiều sự biến động lao động, gây khó khăn cho các doanh nghiệp…
Ảnh minh họa.
Đợt bùng phát dịch Covid-19 từ ngày 27/4 được cho là đợt dịch nghiêm trọng nhất từ trước đến nay, đã tác động mạnh đến hầu hết người lao động, doanh nghiệp, đặc biệt là lao động tại các khu công nghiệp. Điều này cũng khiến số người hưởng bảo hiểm thất nghiệp tiếp tục gia tăng.
TĂNG MẠNH SỐ NGƯỜI HƯỞNG MỚI BẢO HIỂM THẤT NGHIỆP
Theo đánh giá của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội về thị trường lao động, dịch bùng phát ở nhiều khu công nghiệp khiến lực lượng sản xuất tạo ra tăng trưởng kinh tế chính của đất nước bị ảnh hưởng nặng nề, thu nhập và đời sống người lao động khó khăn.
Ảnh hưởng của dịch cũng khiến số lao động nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp tăng lên đáng kể. Thống kê cho thấy, số người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp trong tháng 4/2021 tăng 17,2% so với tháng 3, tháng 5 (tính đến ngày 18/5) tăng 19,4% so với tháng 4.
Cũng theo báo cáo kết quả giải quyết hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội trong thời gian qua của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, trong 5 tháng đầu năm 2021, số người đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần vẫn có chiều hướng gia tăng.
Riêng trong tháng 5, có 103.918 người hưởng bảo hiểm xã hội một lần, nâng tổng số 5 tháng đầu năm lên 469.744 người. Số người giải quyết hưởng mới bảo hiểm thất nghiệp tăng thêm 74.634 người trong tháng 5, lũy kế 5 tháng đầu năm là 295.989.
Bên cạnh đó, tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp vẫn còn xảy ra ở một số địa phương, đơn vị như: giả mạo chứng từ, mua bán, cấp khống giấy tờ, khai khống hồ sơ hưởng chế độ... Nguyên nhân một phần là do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, người lao động bị mất việc làm, không có đủ thu nhập để đảm bảo cuộc sống...
Công nhân một doanh nghiệp điện tử tại Bắc Ninh. Ảnh - Anh Tuấn.
CẦN MỘT CHIẾN LƯỢC VỀ ĐÀO TẠO LẠI CHO LAO ĐỘNG
Theo đánh giá của các chuyên gia, chính sách bảo hiểm thất nghiệp có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ người lao động sau khi mất việc, đặc biệt với những lao động đang gặp khó khăn do dịch bệnh Covid-19.
Tuy nhiên, trong triển khai chính sách này từ thực tiễn vẫn còn những bất cập. Bà Phan Thị Thanh Xuân, Tổng Thư ký Hiệp hội Da - Giày - Túi xách Việt Nam dẫn chứng, hiện nay theo quy định của Luật Việc làm, thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính theo số tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp, cứ đóng đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng thì được hưởng 3 tháng trợ cấp thất nghiệp. Sau đó, cứ đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp thất nghiệp nhưng tối đa không quá 12 tháng.
Theo bà Xuân, quy định này đã tạo ra tình trạng biến động lao động tại nhiều doanh nghiệp, do người lao động, nhất là lao động trẻ lợi dụng chính sách này chỉ đi làm đủ 12 tháng để hưởng 3 tháng trợ cấp thất nghiệp. Thậm chí, có trường hợp sau đó lại đi xin việc làm tiếp 12 tháng rồi lại nghỉ.
Vì vậy, đại diện hiệp hội này đề nghị sửa đổi quy định trên theo hướng làm từ đủ 12 - 24 tháng được hưởng 2 tháng trợ cấp thất nghiệp. Sau đó cứ đóng thêm đủ 12 tháng thì được thêm 1 tháng để tránh tình trạng người lao động lợi dụng nhảy việc gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Trao đổi với VnEconomy về vấn đề này, chuyên gia Nguyễn Thị Lan Hương, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học - Lao động và Xã hội (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) đánh giá, chính sách bảo hiểm thất nghiệp trợ cấp cho lao động trong những tình huống khó khăn về mặt chủ trương là rất tốt.
Tuy nhiên, về lâu dài cần chú trọng đến hỗ trợ đào tạo, nâng cao kỹ năng nghề cho người lao động thất nghiệp, có nguy cơ bị mất việc làm hơn là chỉ trợ cấp tiền, điều này cũng nhằm hạn chế tình trạng trục lợi chính sách.
Trước thực tế nhiều người lao động thất nghiệp chưa thực sự mặn mà với việc đào tạo nghề, theo bà Hương sẽ cần có các kịch bản đào tạo chuyển đổi nghề nghiệp rất cụ thể, phù hợp với thực tế của cả người lao động và doanh nghiệp, tránh đào tạo chung chung hay ồ ạt.
“Tôi nghĩ rằng, về lâu dài cần có một chiến lược về đào tạo lại cho những lao động thất nghiệp, có nguy cơ bị mất việc làm, trong đó xác định rõ những nhóm ngành nghề nào thực sự cần thiết mới đào tạo", bà Hương nhấn mạnh.
Đề xuất miễn đóng bảo hiểm y tế cho lao động khó khăn vì Covid-19
Đề xuất chi Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp hỗ trợ lao động F1, F2 đang cách ly
Covid-19 bùng phát diện rộng, kịch bản xấu nhất có 30 triệu lao động bị ảnh hưởng tiêu cực
Bão số 5 gây thiệt hại cho Nghệ An hơn 846 tỷ đồng
Bão số 5 đi qua đã để lại nhiều thiệt hại nặng nề cho Nghệ An, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống dân sinh, sản xuất nông nghiệp và hạ tầng, với tổng ước tính thiệt hại hơn 846 tỷ đồng...
Ưu tiên sửa chữa nhà ở, trường học cho người dân vùng bão
Ngày 26/8, ngay sau khi chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo tiền phương ứng phó với bão số 5, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã trực tiếp đến Hà Tĩnh thăm hỏi nhân dân, động viên lực lượng tại chỗ và kiểm tra tình hình khắc phục hậu quả tại nhiều địa bàn bị thiệt hại nặng.
Ký ức trận lụt năm 2008 tái hiện với người Hà Nội
Trước, trong và sau bão số 5, miền Trung, miền Bắc đang căng mình đối phó với mưa lũ. Những hình ảnh Thủ đô ngập lụt những ngày này khiến nhiều người nhớ lại trận lụt lịch sử tại Hà Nội năm 2008...
Bắc Trung Bộ: Bão chưa qua, lũ đã đến
Mưa lớn kèm gió mạnh do bão số 5 gây ra từ ngày 25 đến sáng ngày 26/8 đã khiến cho nhiều địa phương tại các tỉnh Bắc Trung Bộ bị thiệt hại nặng nề, nhiều nay hiện nay ngập sâu, nước lũ ập đến gây chia cắt cục bộ. Dưới đây là hình ảnh cập nhật tại một số địa phương.
Thanh Hóa báo động lũ trên nhiều sông, chỉ đạo hộ đê khẩn cấp
Sáng 26/8, trước diễn biến lũ lên nhanh trên các sông lớn, Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự Thanh Hóa liên tiếp ban hành các công điện, nâng mức báo động trên sông Mã, sông Lèn, sông Yên, sông Cầu Chày và sông Bưởi. Các địa phương được yêu cầu tổ chức tuần tra, canh gác, hộ đê, chủ động phương án sơ tán dân vùng bãi sông và thực hiện trực ban 24/24 giờ.
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: