Ngày 4/5/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, với mục tiêu giải phóng toàn bộ động lực phát triển của nền kinh tế, hướng tới tăng trưởng hai con số và trở thành nước có thu nhập cao vào năm 2045. Nghị quyết 68 là một trong những trụ cột thể chế nền tảng, tạo động lực mạnh mẽ đưa đất nước ta tiến lên trong kỷ nguyên mới.

Dù ghi nhận những nỗ lực của Đảng và Nhà nước để việc mở khóa và huy động nguồn lực kinh tế tư nhân trong thời gian qua, đại diện các hiệp hội và doanh nghiệp tại Diễn đàn Tăng trưởng kinh tế Việt Nam 2025, diễn ra ngày 8/7/2025, cùng đồng tình rằng quá trình cải cách thể chế và chính sách phải được đẩy mạnh hơn nữa nếu Việt Nam muốn đạt được mức tăng trưởng ổn định trên 10% trong những năm tới. Bởi niềm tin vào môi trường kinh doanh và chính sách đang bị “xói mòn” khi những bất cập về chính sách, những quy định bất hợp lý vẫn đang “cản bước” doanh nghiệp.

Vì vậy, đại diện các hiệp hội doanh nghiệp kiến nghị các nỗ lực cải cách cần phải được thực hiện đồng đều trong 3 lĩnh vực chính, gồm: (i) đẩy mạnh soạn thảo văn bản pháp luật theo hướng sát với thực tế và yêu cầu của doanh nghiệp, gỡ rối các điểm nghẽn cơ chế; (ii) xây dựng quy hoạch tăng trưởng cụ thể cho từng lĩnh vực với mục tiêu chung là nền kinh tế đạt mức tăng trưởng hai con số; (iii) đẩy mạnh áp dụng các chính sách hỗ trợ, khuyến khích của Nhà nước dành cho cộng đồng doanh nghiệp tư nhân.

“MẮC KẸT” TRONG THỦ TỤC, DOANH NGHIỆP KHÔNG THỂ TRIỂN KHAI DỰ ÁN

Chia sẻ về những bất cập của quy định pháp luật, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội các Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC), cho biết với tỷ trọng chiếm 10-12% GDP của cả nước, việc Luật Đất đai 2024 được thông qua đã mở ra cánh cửa để các ngành bất động sản và xây dựng tăng trưởng tích cực hơn so với 2 năm trước đó.

Tuy nhiên, ông cũng nhận định quy định hiện hành, dù đã được sửa đổi, vẫn gây khó khăn cho hoạt động của doanh nghiệp trong ngành xây dựng, gián tiếp đẩy giá bất động sản tăng cao. Trong đó, vấn đề nổi cộm nhất đối với ngành bất động sản hiện nay chính là giá đất. Đây là vấn đề nhức nhối khi đang có tình trạng giá nhà chạy theo giá đất và “giá đất đuổi giá nhà”. 

Chủ tịch Hiệp hội các Nhà thầu xây dựng Việt Nam đánh giá tình trạng giá đất tăng cao một phần xuất phát từ quy định về định giá đất cho các doanh nghiệp dựa trên kết quả bán đấu giá đất; cùng với đó là việc giá đất được tính theo nguyên tắc thị trường.

“Chúng ta cũng không xác định được thế nào là giá thị trường, vì vậy, chúng ta lấy giá bán lẻ từng căn nhà để so sánh với giá bán sỉ cho doanh nghiệp, ngay cả khi doanh nghiệp này muốn phát triển cả một vùng. Đây là một nguyên tắc bất hợp lý”, ông Hiệp nhận định.

Một nguyên nhân khác khiến giá đất tăng, được Chủ tịch VACC chỉ ra, chính là sự bất cập trong hệ thống văn bản pháp luật, khiến thời gian xác định giá đất kéo dài và doanh nghiệp không được hưởng lợi ích khi đầu tư cơ sở hạ tầng xung quanh dự án. Theo đó, số lượng các văn bản ban hành quá nhiều nhưng không có hệ thống; việc kiểm tra chỉ tập trung vào thủ tục hành chính là văn bản đã được thông qua hay chưa mà không kiểm tra kỹ nội dung của những văn bản này, nhất là những văn bản liên quan đến nhiều bộ, ngành khác nhau.

Một ví dụ được ông Hiệp nêu ra là vào tháng 2/2024, Chính phủ ban hành Nghị định 12/2024/NĐ-CP về quy định giá đất, nhưng đến tháng 7 cùng năm đã phải thay thế bằng Nghị định 71/2024/NĐ-CP. Ngay cả Nghị định 71, dù chỉ vừa ban hành vào tháng 7/2024, đến nay đã bắt đầu bộc lộ một số vấn đề. Theo đó, việc tính chênh lệch thặng dư còn nhiều bất cập khi nhà đầu tư bỏ tiền xây dựng hạ tầng công cộng như cầu, đường nhưng không được trừ chi phí tương xứng. Trong quy hoạch đô thị thì dự toán thiết kế không được thông qua nên không ai có thể cấp chứng nhận cho chi phí này.

Nội dung đầy đủ của bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 28-2025 phát hành ngày 14/07/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:  

https://premium.vneconomy.vn/dat-mua/an-pham/tap-chi-kinh-te-viet-nam-so-28.html