Với xu hướng gia tăng quan tâm đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống, thị trường thực phẩm chức năng Việt Nam được dự đoán sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong những năm tới.

Tuy nhiên, PGS.TS Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội thực phẩm chức năng Việt Nam, chỉ ra 4 vi phạm đạo đức quảng cáo trong thực phẩm chức năng thường thấy hiện nay là quảng cáo sai sự thật, lừa gạt, giả mạo; quảng cáo phóng đại, thổi phồng sản phẩm; quảng cáo mơ hồ gây hiểu nhầm; quảng cáo nhắm vào các đối tượng nhạy cảm (người bệnh ung thư, hiểm nghèo).

THÊM LOẠT THỰC PHẨM BỔ SUNG BỊ THU HỒI

Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế mới đây vừa quyết định thu hồi hàng loạt sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe không bảo đảm an toàn, ghi sai nhãn dán. Cụ thể, đó là sản phẩm thực phẩm bổ sung MAN PLUS GOLD (số lô: 040325, NSX: 4-3-2025, HSD 4-3-2028, hộp 30 viên).

Trên nhãn sản phẩm có ghi thương nhân chịu trách nhiệm về chất lượng và phân phối sản phẩm: Công ty TNHH Dược phẩm quốc tế Bảo Ngọc (quận Hoàng Mai, Hà Nội); sản xuất tại Công ty TNHH Hoàng Gia Hòa Bình (phường Kỳ Sơn, TP Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình). Sản phẩm bị thu hồi do bản tự công bố sản phẩm không đúng quy định của Luật An toàn thực phẩm.

Đồng thời, 3 lô thực phẩm bảo vệ sức khỏe MAN PLUS GOLD khác của công ty này cũng bị thu hồi do nhãn dán ghi được sản xuất tại Công ty TNHH Hoàng Gia Hòa Bình, nhưng công ty không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm đạt yêu cầu thực hành sản xuất tốt (GMP) theo quy định. 

Sản phẩm thực phẩm bổ sung MAN PLUS (số lô: 102025, NSX: 10-2-2025, HSD: 10-2-2028, hộp 60 viên). Trên nhãn có ghi thương nhân chịu trách nhiệm về chất lượng và phân phối sản phẩm: Công ty TNHH Dược phẩm quốc tế Bảo Ngọc, cùng địa chỉ như trên, sản xuất tại Việt Nam, cũng bị thu hồi do theo thông tin ghi trên nhãn sản phẩm này thuộc nhóm sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe.

Sản phẩm "Đông trùng hạ thảo" (số lô: 040325, NSX: 4-3-2025, HSD: 4-3-2028, hộp 30 viên và hộp 50 viên) của Công ty TNHH Hoàng Gia Hòa Bình (phường Kỳ Sơn, TP Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình sản xuất). 

Theo Cục An toàn thực phẩm, mặc dù trên nhãn ghi: "Hàng tặng không bán, hàng lưu hành nội bộ", nhưng Công ty TNHH Hoàng Gia Hòa Bình đã bán lô sản phẩm nêu trên. Ngoài ra theo thông tin ghi trên nhãn, sản phẩm thuộc nhóm sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe, nhưng công ty chưa thực hiện công bố sản phẩm theo quy định.

Sản phẩm "Trà Nam Dương", chịu trách nhiệm đưa ra thị trường là Công ty TNHH Dược phẩm quốc tế Bảo Ngọc (47 tổ 9 Yên Duyên, phường Yên Sở, quận Hoàng Mai, Hà Nội); sản xuất tại Việt Nam, cũng bị thu hồi do theo thông tin ghi trên nhãn, sản phẩm này thuộc nhóm sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe.

Cục An toàn thực phẩm yêu cầu Công ty TNHH Hoàng Gia Hòa Bình, Công ty TNHH Dược phẩm quốc tế Bảo Ngọc chịu trách nhiệm việc thu hồi sản phẩm dưới sự giám sát của các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền. Ngay sau khi kết thúc việc thu hồi, hai công ty này có trách nhiệm báo cáo với cơ quan ra quyết định thu hồi và cơ quan nhà nước có thẩm quyền về an toàn thực phẩm trên địa bàn công ty kinh doanh, sản xuất.

KIỂM SOÁT CHẶT CHẼ SẢN PHẨM LƯU THÔNG

Việc thu hồi các sản phẩm thực phẩm bổ sung như trên là một minh chứng rõ ràng cho sự nghiêm túc trong công tác bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng của các cơ quan chức năng. Những hành vi vi phạm quy định về công bố sản phẩm và đảm bảo chất lượng sản phẩm không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng mà còn làm xói mòn niềm tin của người tiêu dùng đối với các sản phẩm thực phẩm bổ sung.

Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo người tiêu dùng không sử dụng các lô sản phẩm bị thu hồi. Những ai đã sử dụng các sản phẩm này cần theo dõi sức khỏe và thông báo ngay cho cơ quan chức năng nếu có dấu hiệu bất thường. Người tiêu dùng cũng được khuyến nghị chỉ nên mua sản phẩm từ các nguồn cung cấp uy tín, có đầy đủ giấy tờ và chứng nhận hợp pháp. Việc mua sắm từ các cửa hàng và đại lý có giấy phép rõ ràng sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ sử dụng phải các sản phẩm không rõ nguồn gốc hoặc không đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.

"Hiện có đến 80% quảng cáo trong lĩnh vực phòng và hỗ trợ điều trị bệnh trên internet, mạng xã hội, sàn thương mại điện tử thực chất là thực phẩm chức năng được "trá hình". Nhiều đối tượng lợi dụng hình ảnh bác sĩ, nghệ sĩ, thậm chí cả bệnh viện tuyến Trung ương để quảng cáo lừa đảo.

Không ít người bệnh vì tin vào những lời quảng cáo này mà mất tiền, mang thêm bệnh. Thực trạng này không chỉ khiến người tiêu dùng chịu thiệt mà còn làm mất uy tín ngành thực phẩm chức năng, khiến doanh nghiệp chân chính bị đánh đồng với các đơn vị kinh doanh gian dối", PGS.TS Trần Đáng nhấn mạnh.

Vụ việc kẹo rau Kera mới đây là một ví dụ điển hình về lỗ hổng quản lý. Kết quả kiểm định cho thấy, sản phẩm chỉ chứa 0,51g chất xơ/100g, tương đương 1/6 quả chuối, dấy lên nghi vấn về quảng cáo. PGS.TS Trần Đáng chỉ ra chế tài xử phạt chưa đủ nghiêm khắc, trong khi nhiều quy định pháp luật đã lỗi thời so với thực tế.

"Hiện vẫn thiếu các quy chế cụ thể cho người quảng cáo, đơn vị kinh doanh và nền tảng phát hành quảng cáo. Đồng thời, hệ thống quản lý, thanh tra chưa hoàn thiện, chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe", ông Đáng nhận định.

Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết nhằm kiểm soát chặt chẽ các sản phẩm lưu thông trên thị trường, Bộ Y tế đã thành lập Trung tâm Đánh giá nguy cơ về an toàn thực phẩm thuộc Viện Kiểm nghiệm An toàn thực phẩm Quốc gia. Bộ cũng liên tục ban hành các văn bản chỉ đạo các địa phương tăng cường lấy mẫu giám sát, cảnh báo cộng đồng về sản phẩm không an toàn.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh: "Bộ Y tế đã chỉ đạo tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến quy định về an toàn thực phẩm, giám sát và xử lý các vi phạm trong kinh doanh thực phẩm chức năng. Đặc biệt, ngành Y tế sẽ tập trung hậu kiểm, rà soát các sản phẩm thực phẩm chức năng kinh doanh trên sàn giao dịch thương mại điện tử, ứng dụng bán hàng và website thương mại điện tử để phát hiện các sản phẩm chưa được cấp phép."

Bên cạnh đó, Bộ Y tế đang phối hợp với Bộ Công an và Cơ quan Quản lý thị trường thuộc Bộ Công Thương để kiểm soát chặt chẽ sản phẩm lưu thông. Các thông tin về vi phạm hành chính trong lĩnh vực này cũng được công khai trên website của Bộ Y tế để người tiêu dùng nhận biết và phòng tránh.

Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, bao gồm sửa đổi Luật An toàn thực phẩm và Nghị định 15/2018/NĐ-CP, theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính nhưng vẫn đảm bảo kiểm soát chất lượng. "Việc tăng cường hậu kiểm nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm, kiểm soát tính năng, công dụng thực tế, tránh tình trạng quảng cáo quá mức gây hiểu lầm cho người tiêu dùng", Bộ trưởng Đào Hồng Lan khẳng định.