Báo cáo toàn cảnh thị trường sàn bán lẻ trực tuyến năm 2023 của Metric mới đây đã thống kê tổng doanh thu của 5 sàn thương mại điện tử lớn nhất tại Việt Nam, bao gồm Shopee, Lazada, Tiki, Sendo, Tiktok Shop.

Theo đó, năm 2023, tổng doanh thu của 5 sàn thương mại điện tử này đạt 233.200 tỷ đồng, với 2,2 tỷ đơn vị sản phẩm được bán ra. Doanh thu được ghi nhận tăng 53,4% so với cùng kỳ 2022, đây là mức tăng trưởng mạnh nhất trong ba năm trở lại đây. Kết quả này có được nhờ vào sự phát triển mạnh mẽ của những hình thức mua sắm mới trong năm 2023, điển hình là livestream và bán hàng đa kênh, đem lại doanh thu khổng lồ cho những nhà bán hàng.

Theo Metric, thị phần doanh thu của 5 sàn Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop, Sendo đã tăng từ 31,4% trong năm 2021 lên 46,5% ở năm 2023 so với tổng doanh thu toàn thị trường thương mại điện tử B2C.

So với tăng trưởng doanh thu toàn thị trường thương mại điện tử B2C thì mức tăng trưởng của 5 sàn bán lẻ trực tuyến kể trên đang cao và nhanh hơn trong giai đoạn vừa qua, đặc biệt trong giai đoạn 2022-2023. Điều này cho thấy thói quen mua sắm của người tiêu dùng Việt Nam đã có sự chuyển dịch lớn theo cùng với xu hướng thế giới.

Đặc biệt, tổng doanh thu trên 5 sàn thương mại điện tử tăng mạnh ở hai quý cuối năm 2023, mức tăng trưởng cao nhất được ghi nhận vào tháng 9 đạt gần 90%. Đây cũng là tháng đạt doanh thu cao nhất trong năm với hơn 21.100 tỷ đồng trên cả 5 sàn thương mại điện tử.

Tín hiệu này cho thấy, người tiêu dùng không còn thói quen đợi đến cuối năm mới tập trung mua sắm, giờ đây nhu cầu mua sắm trải đều trong năm. Trong đó, tháng 8 trở đi là thời điểm người tiêu dùng bắt đầu mua sắm mạnh nhất. Điều này cũng chỉ ra thói quen mua sắm của người tiêu dùng Việt Nam đã có sự chuyển dịch lớn, theo cùng với xu hướng thế giới.

“Hắc mã” đi ngược lại xu hướng

Những hình thức mua sắm mới trong năm 2023, điển hình như livestream và bán hàng đa kênh chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ, đem lại doanh thu khổng lồ cho những nhà bán hàng.

Tuy nhiên, đi kèm sự tăng trưởng lớn mạnh, những con số tăng trưởng “khủng” lại là sự cạnh tranh ngày càng khắc nghiệt của thị trường. Năm 2023, hơn 105.000 nhà bán hàng trên 4 sàn Shopee, Lazada, Tiki, Sendo rời khỏi thị trường.

Chỉ duy nhất TikTok là sàn thương mại điện tử có thêm hơn 95.000 nhà bán mới xuất hiện, chính con số này giúp thị trường trên các sàn bán lẻ trực tuyến năm 2023 cân bằng lại và giữ được nhịp độ sôi động.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng hai thành phố lớn (Hà Nội, TP.HCM) đứng đầu cả về thị phần doanh thu, và sản lượng bán. Lượng sản phẩm có lượt bán trên 5 sàn bán lẻ cũng ghi nhận mức tăng trưởng tương ứng lên 2,2 tỷ đơn vị.

Tuy nhiên, số gian hàng phát sinh đơn hàng lại có xu hướng giảm nhẹ hơn 1% xuống 637.000 đơn vị. Nguyên do đến từ các yếu tố khách quan (nền kinh tế còn chưa ổn định, bất ổn địa chính trị, sự đứt gãy của chuỗi cung ứng toàn cầu, cạnh tranh ngày càng gay gắt) và đặc biệt là yếu tố chủ quan từ doanh nghiệp (lựa chọn sai thị trường mục tiêu, chạy theo sản phẩm xu hướng mà không có kế hoạch sản xuất/nhập hàng phù hợp).

Metric nhận định, Việt Nam là quốc gia có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong khu vực Đông Nam Á về mua sắm trực tuyến. Công ty nghiên cứu này dự báo doanh thu và sản lượng bán bán ra trên các sàn bán lẻ trực tuyến tiếp tục tăng mạnh trong năm tới có thể đạt hơn 310.000 tỷ đồng vào năm 2024, tăng trưởng 35% so với năm 2023. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc cơ hội tăng trưởng dành cho tất cả doanh nghiệp.

Nếu như giai đoạn 2016 - 2018, bất kỳ doanh nghiệp nào chuyển hướng lên sàn cũng dễ dàng có được lợi nhuận thì vài năm trở lại đây, khi các sàn mua sắm trực tuyến điều chỉnh luật chơi và người chơi cũng sành sỏi hơn, thì những doanh nghiệp trụ lại đều là người chơi có chiến lược bài bản, rõ ràng.

Ngoài ra, mua bán xuyên biên giới tiếp tục là xu hướng tất yếu của thị trường, đặc biệt là các gian hàng chính hãng từ Trung Quốc và Hàn Quốc ngày càng được quan tâm trên các sàn bán lẻ trực tuyến tại Việt Nam.