Bộ Tư pháp vừa công bố hồ sơ thẩm định dự thảo Nghị định quy định về chế độ, chính sách đối với chuyên gia cao cấp do Bộ Nội vụ xây dựng.

Tại dự thảo này, Bộ Nội vụ đã đề xuất chính sách tiền lương áp dụng theo bảng lương chuyên gia cao cấp, bảo lưu hệ số lương chênh lệch và chế độ, chính sách tương đương với chức danh, chức vụ trợ lý lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước, Thứ trưởng, Bộ trưởng.

SỐ LƯỢNG CHUYÊN GIA CAO CẤP CÒN KHIÊM TỐN

Đề xuất được Bộ Nội vụ đưa ra trong bối cảnh việc thu hút và trọng dụng chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành vẫn còn những tồn tại, hạn chế nhất định. Tại báo cáo đánh giá tác động, Bộ Nội vụ cho biết đến nay, Chính phủ chưa ban hành quy định riêng về chuyên gia cao cấp, chưa tạo được sự đồng bộ, thống nhất trong sử dụng đội ngũ chuyên gia cao cấp.

Số lượng chuyên gia cao cấp còn ít, tập trung chủ yếu ở lĩnh vực khoa học, công nghệ, y tế, giáo dục; một số chuyên gia làm việc mang tính hành chính, chưa có đóng góp tương xứng với vai trò, nhiệm vụ của chuyên gia cao cấp.

Từ năm 2014 đến nay, cấp có thẩm quyền chưa bổ nhiệm thêm chuyên gia cao cấp mới, hiện nay chỉ còn 1 chuyên gia cao cấp trong lĩnh vực toán học, dẫn đến lãng phí nguồn lực và chưa đạt được hiệu quả của chính sách.

Bên cạnh đó, chế độ, chính sách đối với chuyên gia cao cấp được ban hành qua nhiều giai đoạn, chưa được sửa đổi, hoàn thiện, chưa mang tính đột phá để thu hút, phát triển đội ngũ chuyên gia cao cấp đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới, nhất là những người làm việc ở ngoài khu vực công, người Việt Nam ở nước ngoài và người nước ngoài.

Ngày 11/7/2024, Ban Bí thư ban hành Quy định số 180-QĐ/TW về chuyên gia cao cấp, đã quy định về mục đích, yêu cầu, tiêu chuẩn, điều kiện; thẩm quyền, quy trình bổ nhiệm; nhiệm vụ, quyền hạn; chế độ, chính sách và quản lý, sử dụng đối với chuyên gia cao cấp.

Trong đó quy định chuyên gia cao cấp là chức danh chuyên môn (không phải chức danh lãnh đạo, quản lý) được sử dụng trong các cơ quan của Đảng và Nhà nước ở Trung ương, Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Quốc hội.

Để triển khai thực hiện có hiệu quả chủ trương của Đảng về thực hiện chế độ, chính sách đối với chuyên gia cao cấp, khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong quá trình áp dụng pháp luật, dự thảo Nghị định đưa ra các chính sách mới để thu hút nhân tài.

CHÍNH SÁCH ĐỘT PHÁ VỀ TIỀN LƯƠNG

Theo đó, Bộ Nội vụ đề xuất quy định chuyên gia cao cấp căn cứ vào tiêu chuẩn, điều kiện, trình độ, năng lực, uy tín và vị trí, công việc dự kiến được bố trí đảm nhiệm, được xếp lương hoặc hưởng mức lương thỏa thuận tương ứng theo bảng lương chuyên gia cao cấp tại Nghị định số 204/2004/NĐ-CP.

Chuyên gia cao cấp bậc 1 được hưởng chế độ, chính sách tương đương chức danh trợ lý lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước; chuyên gia cao cấp bậc 2 được hưởng chế độ, chính sách tương đương chức danh Thứ trưởng; chuyên gia cao cấp bậc 3 được hưởng chế độ, chính sách tương đương chức danh Bộ trưởng.

Trường hợp hệ số lương mới thấp hơn tổng hệ số lương cũ (bao gồm hệ số lương theo ngạch, bậc cộng phụ cấp chức vụ lãnh đạo), và phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu có), thì được hưởng hệ số chênh lệch bảo lưu cho bằng tổng hệ số lương cũ.

Bộ Nội vụ đánh giá, đối với cơ quan Nhà nước, việc xác định cụ thể mức áp dụng chế độ, chính sách đối với chuyên gia cao cấp sẽ tạo thuận lợi cho cơ quan sử dụng chuyên gia cao cấp trong quá trình triển khai thực hiện, tránh gây lúng túng, bảo đảm kế thừa những quy định hiện hành có liên quan về điều kiện làm việc, hỗ trợ, phục vụ, chăm sóc sức khỏe, nhà ở…, đã và đang được áp dụng trong toàn hệ thống chính trị.

Đồng thời, kịp thời thể chế hóa và thực hiện hiệu quả chủ trương của Đảng về ưu tiên, trọng dụng, đãi ngộ, tạo môi trường làm việc cho các chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành có thành tựu, cống hiến trong các ngành, lĩnh vực quan trọng, các cơ quan tham mưu chiến lược.

Ngoài tiền lương, Bộ Nội vụ cũng đề xuất chính sách hỗ trợ về thị thực, cư trú, hỗ trợ cho người nhà đối với chuyên gia cao cấp là người Việt Nam ở nước ngoài hoặc là người nước ngoài.

Cụ thể, quy định chuyên gia cao cấp là người Việt Nam ở nước ngoài, hoặc là người nước ngoài được cơ quan có thẩm quyền tạo điều kiện đơn giản hóa giấy tờ và cấp thị thực, giấy cư trú, giấy phép lao động tại Việt Nam; thành viên gia đình của chuyên gia cao cấp (bao gồm cha, mẹ, vợ hoặc chồng, con đẻ, con nuôi dưới 18 tuổi) được chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng tạo điều kiện, hỗ trợ về thủ tục khi tìm kiếm việc làm và tuyển sinh, học tập tại các cơ sở giáo dục và đào tạo tại Việt Nam.

Chuyên gia cao cấp và thành viên gia đình theo quy định được cấp thị thực nhiều lần, hoặc thẻ tạm trú với thời hạn tương ứng với thời gian ký kết hợp đồng lao động theo quy định tại dự thảo Nghị định.

Theo Bộ Nội vụ, giải pháp này là phương án tối ưu nhằm đáp ứng yêu cầu giải quyết vấn đề bất cập, vướng mắc trong việc thu hút chuyên gia cao cấp là người Việt Nam ở nước ngoài, và là người nước ngoài.