Ngày 28/8/2024, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy đã chủ trì cuộc họp về hoàn thiện Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.

Dự thảo Nghị định gồm 4 chương, 36 điều. Trong đó, giữ nguyên 4 chương và giảm 8 điều so với Nghị định số 91/2019/NĐ-CP. Việc ban hành Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai là cần thiết, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn trong giai đoạn hiện nay.

Tại cuộc họp, các ý kiến đã thảo luận, phân tích, làm rõ và hoàn thiện các nội dung trong Nghị định về hành vi vi phạm hành chính, hình thức, mức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả; thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính;…

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đề nghị cơ quan soạn thảo bám sát quy định, chi tiết đầy đủ các hành vi vi phạm, mức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả bảo đảm phù hợp với Luật Đất đai năm 2024, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Thanh tra.

Đồng thời, bảo đảm sự phù hợp, đồng bộ và thống nhất giữa pháp luật đất đai và các quy định pháp luật khác có liên quan; bảo đảm kế thừa, ổn định của hệ thống pháp luật đất đai; sửa đổi, bổ sung các quy định chưa phù hợp với thực tiễn.

Bộ trưởng đề nghị cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu, kiến nghị các nội dung về mức xử phạt, thẩm quyền xử phạt trên quan điểm chủ động phòng ngừa, ngăn chặn việc vi phạm về pháp luật đất đai, xử lý nhanh nội dung vi phạm tránh kéo dài thời gian để hợp thức hoá sai phạm về đất đai; phân cấp, phân quyền đồng thời thiết lập công cụ kiểm soát quyền lực của cơ quan và người có thẩm quyền trong quản lý đất đai.

Theo Vụ Đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Luật Đất đai năm 2024 có nhiều nội dung mới mang tính đột phá quan trọng, trong đó có các quy định để tăng cường công tác thanh tra kiểm tra, xử lý vi phạm về đất đai.

Tại Luật Đất đai năm 2024 và các nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật đã bổ sung nhiều quy định yêu cầu các tổ chức, cá nhân thực hiện để quản lý, sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả; một số hành vi vi phạm, hình thức, mức xử phạt đã không còn phù hợp, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung để phù hợp với tình hình thực tế, bảo đảm tính khả thi.

Đối với quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, mặc dù đã đạt được những kết quả nhất định trong việc ngăn chặn các hành vi vi phạm, xong vẫn còn tồn tại một số bất cập.

Ví dụ như: mức xử phạt còn nhẹ, chưa bảo đảm tính răn đe; do lịch sử quá trình quản lý, sử dụng đất đai phức tạp, nhiều hành vi vi phạm đã xảy ra trong quá khứ chưa được phát hiện, xử lý…, nhất là các hành vi vi phạm đã xảy ra trước ngày 15/10/1993 là rất khó xác định, thời hiệu xử phạt đã hết...

Cùng với đó, một số biện pháp khắc phục hậu quả chưa phù hợp với thực tế. Theo Nghị định số 91/2019/NĐ-CP trước đây, một số khái niệm, thuật ngữ, hành vi vi phạm cụ thể còn chưa rõ, khó xác định trên thực tế dẫn đến khó khăn trong việc áp dụng xử lý vi phạm trong lĩnh vực đất đai…

Luật Đất đai năm 2024 có nhiều điểm mới như việc cho phép cấp Giấy chứng nhận đối với các trường hợp không có giấy tờ mà sử dụng ổn định trước ngày 01/7/2014 (kể cả các trường hợp mua bán bằng giấy tờ viết tay trước ngày 01/7/2014).

Ngoài ra, hành vi sử dụng đất không đúng mục đích không còn là hành vi bị nghiêm cấm mà còn cho phép được sử dụng đa mục đích đối với một số trường hợp (Điều 218 Luật Đất đai năm 2024). Điều kiện để nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp cũng được mở rộng đối tượng, hạn mức...